Wanneer je met één vinger naar een ander wijst, wijzen er altijd 3 vingers terug. Wat je zegt, zegt namelijk heel veel over jezelf. Alles en iedereen waar je een mening over hebt of de dingen die je irriteren of boos maken, zeggen veel over jou (en mij). Luister je wel eens bewust naar wat je zelf zegt? Volgens de psychologie geeft het je namelijk veel informatie. Psychoanalyticus Sigmund Freud had hier een interessant theorie over. Hij noemde dit Projectie.
Wanneer je je bijvoorbeeld altijd irriteert aan de manier waarop iemand anders altijd sterk aanwezig is, dan kan dit ermee te maken hebben dat je dezelfde eigenschap hebt (en zelf altijd sterk aanwezig bent), of je juist dezelfde eigenschap zou willen hebben (en altijd gereserveerd bent). Projectie is een vervelend gevoel of eigenschap op een ander projecteren, terwijl het eigenlijk iets van jezelf is. Je kunt het zien als een projector die een film projecteert op een filmdoek. Het is altijd iets wat je ziet of laat zien bij een ander en vaak niet wilt zien. Dit is een vorm van zelfbescherming, omdat het soms makkelijker is om de pijn, angst of onzekerheid (die we niet willen voelen) op een ander te richten. Dat maakt dat je een ander makkelijk de schuld kan geven en hier zelf geen verantwoordelijkheid voor hoeft te nemen.
Volgens psychoanalyticus Carl Jung hebben we allemaal eigenschappen weggestopt van onze eigen persoonlijkheid. Dit noemt hij onze donkere kant, oftewel schaduwkant. Ergens in ons leven hebben we de conclusie getrokken dat deze eigenschappen niet handig zijn, omdat we dan wellicht geen erkenning krijgen of buiten de boot vallen. Dit kan je meegekregen hebben in je opvoeding of met andere dingen die je meegemaakt hebt. Wij mensen willen altijd ergens bij horen en zullen ons daarnaar gedragen en ons zo veel mogelijk aanpassen. Gedrag dat hier niet bij hoort, leren we dan af. Zo werken onze hersenen. Dat maakt dat we bepaalde eigenschappen gaan verbergen, voor niet alleen anderen, maar ook onszelf. Ons ego kan het ons soms lastig maken om onze schaduwkanten te zien, maar waar het geen controle over heeft, is ons gedrag of een mening over het gedrag van een ander. Wanneer jij je hier bewust van bent kun je veel zelfkennis ontwikkelen. Zo ontstaat er minder ruis tussen jou en de mensen om je heen, wat het voor jou ook gezelliger maakt.
Wanneer we spreken over een schaduwkant, zou je wellicht kunnen denken dat dit alleen maar negatieve eigenschappen bevat. Daar is niets van waar. Onze schaduwkant bevat eigenschappen, zowel positief als negatief. Een kwaliteit die je in een ander bewonderd, kan een kwaliteit zijn die je zelf graag zou willen hebben. Bijvoorbeeld, mijn vader is een sterke man en voelt niet zo snel pijn. Dit bewonder ik enorm, ook omdat ik zelf best kleinzerig kan zijn. Het gedrag van een ander, waar je een mening over hebt, vertaald zich als een trigger. Dit triggerd iets van jezelf. Of je hebt het, of je wilt het graag. Door middel van projectie kun je hier bewust van zijn.
Dus, aan welke gedragingen irriteer jij je het meest? Wat voor personen heb je het liefst in je buurt en welke niet, en waarom is dat? Welke gedragingen van jouw partner en/of kind stoort jou het meest? De mensen in ons omgeving zijn onze grootste spiegels. Durf jij hier kritisch naar te kijken?